Romowie jako inspiracja
Wizerunek Romów w Europie
kształtowany był przez pryzmat narosłych stereotypów i przesądów,
wykreowanych głównie przez świat literatury i sztuki. Jest to wątek
bardzo złożony, niemniej w zasadniczych elementach charakteryzuje się
jednostronnym postrzeganiem Romów zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i
zbiorowym.
Romom przypisano ściśle określone role społeczne. W
powszechnej świadomości funkcjonowali jako muzycy, lekkoduchy, cyrkowcy,
romantyczni kochankowie. Ten sposób postrzegania Romów jest pokłosiem
tęsknoty mieszkańców Europy za przygodą, egzotyką, zjawiskami
nadprzyrodzonymi, tajemnicą. Wykrystalizował się on w okresie, kiedy dla
mieszkańców większości miast i miasteczek europejskich przybycie Romów
było jedną z bardzo nielicznych rozrywek, spotkaniem z odmiennością,
która z jednej strony wywoływała strach, z drugiej zaś fascynowała.
Romowie wyróżniający się wyglądem, mową, ubraniem, zwyczajami byli
„rajskimi ptakami” Europy.
Świat literatury, sztuki i wyobrażeń
ludowych stworzył też wizerunek kobiety romskiej, będącej uosobieniem
tajemniczości, temperamentu, piękna. Kobiety romskie stały się
bohaterkami licznych utworów literackich i muzycznych (m.in. „Carmen”
Georgesa Bizeta i „Katedra Marii Panny w Paryżu” Victora Hugo). Z powodu
swej egzotycznej urody i wróżbiarstwa posądzane były o kontakty z
siłami „nieczystymi”.
