1. Stowarzyszenie Romów w Polsce
    1. Historia i misja
    2. Władze
    3. Romski Instytut Historyczny
    4. The Fight Against Antisemitism in Poland: Monitoring, Intervention, Education
    5. Projekty
    6. Mobilne Centrum Przeciwdziałania Dyskryminacji Romów
    7. Centrum Porad - FIO
    8. Dzielmy się doświadczeniami
    9. Podnoszenie kwalifikacji i zatrudnienie drogą do integracji
    10. Po obu stronach Karpat
    11. Polsko - Słowackie warsztaty
    12. Media o nas
  2. Aktualnie
  3. Romowie
    1. Historia
    2. Tradycja i Kultura
    3. Współczesność
      1. "Cygan ze strachu, Rom z dumy" - Katarzyna Marwicz w rozmowie z Marcinem Kołodziejczykiem, dziennikarzem tygodnika "Polityka", nagrodzonym za tekst o Romach w Rumunii.
      2. Delegacja Centralnej Rady Niemieckich Sinti i Romów oraz Niemieckiego Związku Piłki Nożnej na Węgrzech 26-28.10.2009 - sprawozdanie z pobytu.
      3. Romowie w Polsce
      4. Szczyt Unii Europejskiej w sprawie Romów
      5. Postawy wobec Romów w Polsce, Czechach, na Węgrzech i Słowacji
    4. Artykuły i Raporty
      1. Raporty
      2. Raport "Romowie na rynku pracy" [PDF]
      3. Raport pt. Funkcjonowanie poznawcze dzieci romskich uczęszczających do szkół podstawowych specjalnych i masowych - konteksty społeczne [PDF]
      4. Raport Romowie - Bezrobocie [PDF]
      5. Rzucając wyzwanie przymusowej sterylizacji kobiet romskich w Czechach- źródło ERRC http://www.errc.org/cikk.php?cikk=2228, tłumaczenie Małgorzata Kołaczek
      6. Romowie. Rozprawa o poczuciu wykluczenia- Marian Grzegorz Gerlich, Roman Kwiatkowski
      7. Wykuwanie pamięci. Kilka uwag na temat wystawy ”Zagłada Romów Europejskich oraz Rasizm we Współczesnej Europie” - Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Marek Isztok
      8. Mass media jako czynnik wpływający na integrację społeczną Romów – przypadek Polski, Węgier, Słowacji- Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Małgorzata Kołaczek
      9. Pomoc dla Romów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Szanse i zagrożenia
      10. Romowie na rynku pracy – badania i raport
  4. Romski Holokaust
    1. Informacje historyczne
      1. Początek represji antyromskich po dojściu nazistów do władzy w Niemczech
      2. Początek "ostatecznego rozwiązania" kwestii romskiej
      3. Eksterminacja Romów w okresie II wojny światowej w okupowanych krajach Europy
      4. Syndrom Holokaustu
    2. Świadkowie Holokaustu
    3. Relacje świadków
      1. Franz Wirbel
      2. Szmyt Władysław
      3. Edward Paczkowski
      4. Edward Kwiatkowski
      5. Anna Kwiatkowska
      6. Aleksy Kozłowski
      7. Władysława Jaglenicz
      8. Leokadia Jaworska
      9. Elizabeth Guttenberger
      10. Ryszard Głowacki
      11. Helmut Clemens
      12. RELACJE VIDEO
    4. Skany dokumentów
      1. Świadectwa
    5. Dzień pamięci o zagładzie Romów
      1. Kalendarium upamiętniania holokaustu Romów i Sinti przez Stowarzyszenie Romów w Polsce - lata 1993-2012
      2. Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów- PROKLAMACJA
      3. 65 rocznica likwidacji tzw. Zigeunerlager – obrona pamięci dla lepszej przyszłości
      4. Relacja z 65. rocznicy likwidacji tzw. Zigeunerlager [VIDEO]
    6. Spotkania ze świadkiem
      1. Spotkania ze świadkiem
      2. Spotkanie z Edwardem Paczkowskim - relacja [VIDEO] cz.1
      3. Spotkanie z Edwardem Paczkowskim - relacja [VIDEO] cz.2
  5. Edukacja i Kultura
    1. Działalność edukacyjna SRwP
      1. Edukacja
      2. Oferta spotkań edukacyjnych Stowarzyszenia Romów w Polsce
    2. Dialog-Pheniben
    3. Spotkania edukacyjne
    4. Wystawy
      1. Wystawa stała
    5. Publikacje
  6. Video
  7. Galeria
  8. Polecamy
  9. Dialog- Pheniben
  10. Akcja Reinhardt
  11. E-Lekcje
 

Początek "ostatecznego rozwiązania" kwestii romskiej

Koszmar się zaczyna

Wybuch wojny zapoczątkował intensyfikację prześladowań Romów. Naziści, aby zmaksymalizować skuteczność planu tzw. „ostatecznego rozwiązania kwestii romskiej”, rozpoczęli masową eksterminację przy użyciu technologii przemysłowej. Romowie byli także deportowani do obozów koncentracyjnych i gett, poddawani sterylizacji i eksperymentom medycznym (zwłaszcza dzieci i osoby niepełnosprawne) oraz musieli wykonywać niewolniczą pracę.
Na terytorium Niemiec oraz okupowanych krajów naziści stworzyli system „fabryk śmierci” – obozów koncentracyjnych i zagłady. Symbolem tego nieludzkiego i zbrodniczego systemu jest obóz koncentracyjny KL Auschwitz–Birkenau - największy cmentarz w dziejach ludzkości, miejsce kaźni ponad miliona ludzi.
KL Auschwitz–Birkenau to także szczególne miejsce w historii narodu romskiego. Początek deportacji Romów do Auschwitz wiąże się z rozkazem Heinricha Himmlera z 16 grudnia 1942, który zarządził deportację wszystkich Romów znajdujących się na terenie III Rzeszy. Do KL Auschwitz-Birkenau deportowano łącznie ok. 23 tysięcy Romów, obywateli prawie wszystkich krajów Europy. Rodziny romskie przywożone były z innych obozów, bezpośrednio z miejsc zamieszkania lub zakładów pracy. Wielogodzinny transport w bydlęcych, nieogrzewanych wagonach, przemoc fizyczna i psychiczna, głód, mordercza praca, zimno, choroby, tortury, medyczne eksperymenty tworzyły ramy życia codziennego romskich więźniów.
Na przełomie 1942/1943 roku na terenie KL Auschwitz-Birkenau na odcinku B II e przystąpiono do budowy specjalnego obozu romskiego „KL Zigeunerlager”. Pierwszy transport Romów przybył tam z Niemiec 26 lutego 1943 roku. Romowie byli rejestrowani w księdze obozowej, otrzymywali numer obozowy, który wraz z literą „Z” tatuowano im na lewym przedramieniu.
W marcu i maju 1943 roku doszło do pierwszych masowych mordów w komorach gazowych. Zamordowano wówczas ponad 2700 mężczyzn, kobiet i dzieci.
Romowie podejmowali desperackie próby obrony, które jednak skazane były na klęskę. Przykładem walki w obronie ludzkiej godności i honoru była akcja oporu podjęta przez więźniów romskich 16 maja 1944 roku. Na wieść o planowanym przez nazistów zamordowaniu wszystkich pozostałych przy życiu więźniów „obozu cygańskiego” zabarykadowali się oni w barakach, nie pozwalając na wejście oddziałom SS. To tylko na moment odsunęło niebezpieczeństwo zagłady. W nocy 2 sierpnia 1944 roku rozpoczęto akcję likwidacji tzw. „Zigeunerlager”. Około 3 tys. więźniów (głównie starców, kobiet i dzieci) zostało zamordowanych w komorach gazowych.

Najnowsze w galerii

Napisz do redakcji

Stowarzyszenie Romów w Polsce
ul. Berka Joselewicza 5
32-600 Oświęcim
tel. 0 33 8426989
e-mail: 17421453@pro.onet.pl; stowarzyszenie@romowie.net
Licznik odwiedzin: 512 418 osób
Realizacja: HEXADE.COM (Grafik, projektant, webdesigner)