Stowarzyszenie Romów w Polsce od 2004 roku organizuje spotkania z Romami – ofiarami represji nazistowskich w ramach Programu „Historia i Prawa Człowieka”, finansowanego przez niemiecką Fundację „Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość”.
W spotkaniach bierze udział
młodzież różnych narodowości. Z założenia mają one charakter
integracyjny, skupiając w trakcie jednego spotkania m.in. młodzież
romską, polską i niemiecką. Spotkania mają charakter edukacyjny – mają
za zadanie przekazać prawdę o Holokauście romskim młodemu pokoleniu,
wśród którego wiedza w tej dziedzinie jest znikoma. Wiedza ta ma
posłużyć do wyrobienia wśród młodzieży przekonania o konieczności
przestrzegania praw człowieka.
Poprzez organizację niniejszych
spotkań, chcemy również zgromadzić i opracować rzetelne informacje
uzyskane od ludzi, którzy przeżyli koszmar tamtych czasów tak, aby teraz
i w przyszłości mogły one posłużyć jako przestroga dla kolejnych
pokoleń. Chcemy także uczestniczyć w dziele zadośćuczynienia moralnego
wobec żyjących jeszcze Romów, którzy w czasach nazistowskich byli
prześladowani oraz upamiętnienia tych, którzy zostali zgładzeni.
Świadkowie Holokaustu
Nieliczni
żyjący świadkowie historii są ostatnimi depozytariuszami pamięci o
romskiej eksterminacji. Dzięki ich relacjom współczesne i przyszłe
pokolenia mogą dowiedzieć się, co wydarzyło się ponad sześćdziesiąt lat
temu w Europie. Ich życie jest świadectwem klęski rasistowskiej,
zbrodniczej ideologii nazistowskiej. Ludzie ci są przykładem triumfu
życia nad śmiercią, dobra nad złem, przyzwoitości nad niegodziwością.
Dzięki takim ludziom jak Edward Paczkowski, jego sile, niezłomności,
wielkiej wierze, wytrwałości powraca wiara w człowieka. Od najmłodszych
lat - najpierw jako harcerz, następnie w strukturach Armii Krajowej -
służył wiernie swojej polskiej ojczyźnie, która została napadnięta przez
hitlerowskich agresorów. Za walkę, sprzeciw wobec zła i wielki heroizm
zapłacił ogromną cenę: był torturowany, bity, przeżył obozowe piekło w
KL Auschwitz-Birkenau, Buchenwaldzie i Bergen–Belsen. W KL
Auschwitz–Birkenau widział, jak nazistowscy kaci mordują członków jego
rodziny – rodziców, braci i siostry. Pomimo tej tragedii pozostał
człowiekiem pełnym życzliwości i ciepła. Zachował optymizm i wiarę w
ludzi, obca jest mu wszelka nienawiść. Od wielu lat, pomimo ciężkiej
choroby, spotyka się z młodzieżą, aby dawać świadectwo prawdzie,
przestrzegać przed skutkami nienawiści wobec innych, uczyć tolerancji,
życzliwości i dialogu. Historia jego życia odzwierciedla losy narodu
romskiego. Dzięki takim postawom życiowym Holokaust romski nie został
zapomniany. Pamięć o nim będzie stale obecna w świadomości Romów.
